نوع پژوهش : طرح پژوهشی/ رساله / پایان نامه

پژوهشگران

• محدثه اسلامی ¹
• کیومرث فرحبخش ²
• محمد حاتمی نژاد ³
• مسعود صادقی ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره شغلی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

² مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³ گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

⁴ گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

خلاصه پیشنهاده

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

عنوان و مقدمه:

مقایسه اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT) و ریتم‌درمانی بین‌فردی و اجتماعی (IPSRT) بر تنظیم هیجانی و کیفیت زندگی در افراد تحت درمان نگهدارنده با متادون (MMT). افراد تحت MMT به دلیل اثرات مواد مخدر، علائم ترک و استرس‌های روانی-اجتماعی با مشکلات تنظیم هیجانی (اضطراب، افسردگی، تکانشگری) و کاهش کیفیت زندگی مواجه‌اند. MBCT با تقویت آگاهی غیرقضاوت‌آمیز و IPSRT با تثبیت ریتم‌های روزانه و بهبود روابط، به مدیریت این مشکلات کمک می‌کنند. کمبود مطالعات مقایسه‌ای، ضرورت این پژوهش را برای بهبود مداخلات درمانی نشان می‌دهد.

اهداف و فرضیه‌ها:

اهداف اصلی: مقایسه اثربخشی MBCT و IPSRT بر تنظیم هیجانی و کیفیت زندگی در افراد تحت MMT. اهداف فرعی: بررسی تغییرات این متغیرها در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه، و ارزیابی پایداری اثرات درمانی. فرضیه‌ها: MBCT و IPSRT نسبت به گروه کنترل بهبود بیشتری در تنظیم هیجانی و کیفیت زندگی ایجاد می‌کنند و اثرات آن‌ها پایدار است.

روش‌شناسی:

مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه روی ۴۵ بیمار تحت MMT در کلینیک دانشگاه علوم پزشکی خرم‌آباد. نمونه‌گیری تصادفی، با سه گروه ۱۵ نفره (MBCT، IPSRT، کنترل). ابزارها: مقیاس DERS-SF و پرسشنامه SF-36. مداخلات در ۱۰ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای اجرا می‌شوند. تحلیل داده‌ها با SPSS نسخه ۲۶ و آزمون‌های ANOVA و توکی HSD.

ملاحظات اخلاقی:

اخذ رضایت‌نامه کتبی، حفظ محرمانگی داده‌ها، غربالگری برای حذف افراد با اختلالات روانپزشکی شدید، و امکان انصراف بدون تبعات. مداخلات غیرتهاجمی و با نظارت متخصصان اجرا می‌شوند تا کمترین آسیب به شرکت‌کنندگان وارد شود.